Cinsiyet değişikliğine izin ve cinsiyet değişikliği davaları, bireyin kendi cinsiyet kimliği ile cinsel kimliği arasındaki uyumsuzluğu düzeltme sürecini ifade eder. Türkiye’de cinsiyet değişikliği karşı tutumlar geniş bir yelpazede yer alsa da, cinsiyet değişikliği yapmak isteyen bireyler için Türk Medeni Kanununda belirli düzenlemeler bulunmaktadır.
TMK’nın 40. maddesinde, cinsiyet değişikliği izni ve aranan şartlar düzenlenmiştir. Bu kapsamda, 18 yaşını doldurmuş, evli olmayan, transseksüel yapıda olan ve cinsiyet değişikliğinin ruh sağlığı için zorunlu olduğunu belgeleyen kişi, resmi bir sağlık kurulu raporu ile mahkemeden cinsiyet değişikliği izni talep edebilir.
Cinsiyet değişikliği davaları iki aşamadan oluşur. İlk aşama, TMK 40. madde şartlarını yerine getirdikten sonra mahkemenin vereceği cinsiyet değişikliği izin kararıdır. İkinci aşama ise kesinleşen izin kararına dayanarak cinsiyet değiştirme ameliyatının gerçekleştirilmesidir. Ameliyat sonrasında, resmi sağlık kurulu raporu ile mahkemeden nüfus sicilinde düzeltme talep edilir.
Cinsiyet değişikliği davalarında uygulamada mahkemeler, heyet raporunda cinsiyet değişikliği talep eden kişinin transeksüel olup olmadığını ve değişikliğin ruh sağlığı açısından zorunlu olup olmadığını belirtmesini istemektedir.
Cinsiyet değişikliği davasını kim açabilir?
Cinsiyet değişikliği şahsa sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğundan davanın bizzat cinsiyet değişikliği isteyen kişi tarafından açılmalı yahut bu yönde özel bir yetki verilmiş avukat tarafından açılması gerekmektedir.
Cinsiyet değiştirme davalarında davalı kimdir?
Cinsiyet değişikliği davasının davalısı ilgili nüfus müdürlüğüdür. Cinsiyet değişikliği izin kararı ile cinsiyet değişikliği ameliyatı geçirdiğini sağlık kurulu raporu ile ispat eden davacının nüfus kütüğü değişir ve ileri doğru etki doğurur. Yani beklenen haklar artık yeni cinsiyetine göre değerlendirilir.
Cinsiyet değiştirme davasında görevli ve yetkili mahkeme?
Cinsiyet değiştirme davasında yetkili mahkeme davacının yerleşim yeri mahkemesidir. Görevli mahkemesi ise Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 36. maddesinin 1/a bendi gereğince Asliye Hukuk Mahkemesidir.
| UYARI : Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Kerem GÜNAYDIN’a aittir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı ve damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır. Avukat meslektaşların makale içeriklerini dava dilekçelerinde kullanması serbesttir. |
