Avukatların Cmk görevlendirilmesi nasıl olur? Cmk ile görevlendirilen avukatlar emniyet aşamasında kimlerle muhatap olur? Uygulamada nelere dikkat etmemiz gerekir? gibi soruları cevaplayan bu yazımızda mesleğe yeni başlamış genç meslektaşlara ve bu görevlendirmeden yararlanmak isteyen vatandaşlarımıza yol gösterici olması için hazırlanmıştır. O halde;
CMK uygulama merkezine kayıtlı avukat nedir ? Uygulamada Cmk avukatı olarak bilinen bu kavram ceza muhakemesi kanununda zorunlu müdafilik durumlarından: sağır ve dilsizlik, yaş küçüklüğü ve ceza sınırı bakımından zorunlu hallerde kişinin ya da mahkemenin avukat talebi üzerine bulundukları ilin borusu tarafından atanan avukata Cmk avukatı denmektedir.
Kimler Cmk görevlendirmesinde görev alabilir?
Avukatlık ruhsatını almış ve Cmk Meslek İçi Eğitim Semineri başarı ile tamamlamış herkes bu görevlendirmede yer alabilir.
Baro tarafından atanan avukatlar zorunlu müdafiyi kabul etmek zorunda mıdır?
Cmk avukatlığı sosyal hukuk devletinin bir parçası olduğundan gönüllülük esasına dayalı olarak yapılmaktadır. Bundan dolayıdır ki sisteme kayıt olmak isteyen meslektaşlar bu iş karşılığında aldıkları ücret avukatlık hizmetinin karşılığı olmayıp yapılan masraflar karşılığıdır. Yani kural olarak bu sisteme dahil olmak zorunlu değildir ancak sisteme kayıt olmuş olan avukatlar baro tarafından atanan bu görevleri yürütmek zorundadırlar. Bunun bir istisnası olarak müdafi ve vekillerin görevlendirilmesi hakkındaki yönetmeliğin 6/3 bendine göre baro tarafından müdafi veya vekil olarak atanan avukatın haklı bir mazeretini baroya bildirilmesi halinde başka bir avukatın görevlendirilebileceğini söylemektedir.
Cmk avukatlığına başvuru nasıl olur, sonrasında neler yapılmalıdır?
Başvurular fiziki olarak ilgili baroya ya da sistem üzerinden online yapılmaktadır. Başvuru sonrasında baro tarafından gerçekleştirilen Cmk Meslek İçi Eğitim Semineri başarı ile tamamlayan adaylar sertifikaya hak kazanırlar. Sertifikaya hak kazanan avukatlar bölge seçim formunu doldurduktan sonra baro tarafından oluşturulan listeye kaydedilir. Sonrasında Cmk Avukat Atama ve Takip Programı üzerinden aranıyorsunuz burada görevin içeriği ve konusu ve kabul edip etmediğiniz hakkında bilgilendiriyor. Görevi onayladığınızda yine aynı sistem tarafından ” +AV.İSİM SOYİSİM ONAY: 2020738589 KADIKÖY İLÇE EMNİYET MUD.TARİH (SA: İSİM SOYİSİM HIRSIZLIK)” benzer bir mesaj gelmektedir. Bu mesajı aldıktan sonra göreviniz başlamaktadır.
Görevin esaslarına uygun hareket etmeyen avukat şüpheli, sanık tarafından azledilebilir mi?
Cmk müdafi ve vekillerin görevlendirilmesi hakkındaki yönetmeliğin 7/2 bendi uyarınca soruşturma veya kovuşturma makamlarının talebi üzerine görevlendirilen müdafi ya da vekil azledilememektedir.
Görevin gereklerine uygun hareket etmeyen müdafi hakkında uygulanacak yaptırım nedir?
Avukatların görevini yerine getirmediklerinde disiplin ve cezai sorumluluğu vardır. Disiplin sorumluluğu açısından bağlı bulunduğu baroya yazılı dilekçeyle başvurulabilir. Cezai sorumluluğu açısından ise Avukatlık kanunu gereğince avukatlar görevleri sırasında kamu görevlisi sayıldığından dolayı görevlerin gereklerini yerine getirmekte ihmal veya gecikme göstererek müvekkillerinin mağduriyetine sebep olması halinde TCK 257/2 gereği hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunulabilir.
Yine görevini yerine getirmeyen müdafi yerine CMK 151/1 bendi gereğince hakim veya mahkeme tarafından başka bir müdafi atanır. Cmk müdafi ve vekillerin görevlendirilmesi hakkındaki yönetmeliğin 6/6 gereğince müdafi ya da vekil, soruşturma evresinde ya da duruşmada hazır bulunmaz veya vakitsiz olarak duruşmadan çekilir veya görevini yerine getirmekten kaçınırsa derhal cumhuriyet savcısı, hakim ya da mahkeme başka bir müdafi görevlendirmesi için gerekli işlemleri yapar.
Cmk görevlendirilen avukatın görevi ne zaman sona ermektedir?
Cmk müdafi ve vekillerin görevlendirilmesi hakkındaki yönetmeliğin 7. maddesine göre kişinin
1. Kendisine müdafi veya vekil seçmesi halinde yeni müdafinin seçildiği an görevi sona ermektedir.
2. Kişinin yahut görevlendirilen müdafi veya vekilin ölmesi durumunda zorunlu müdafilik görevi sona ermektedir. Bunun harici görevin sona erme halini soruşturma ve kovuşturma olarak iki başlıkta cevaplamalıyız. Soruşturma aşamasında sona erme de kovuşturmaya yer olmadığı kararının kesinleşmesi, yetkisizlik ve görevsizlik kararı, kamu davasının açılması halinde iddianamenin kabul kararı soruşturma evresinde görevli müdafinin görevi sona ermektedir.
Kovuşturma aşamasında ise esasa ilişkin hükmün kesinleşmesi, davanın nakli ya da yargılama yapıldığı il ve ilçe dışında yargılamayı gerektirir görevsizlik ve yetkisizlik kararlarında müdafinin görevi sona ermiştir.
Cmk görevlendirilen avukat ilk başta ne yapmalıdır?
Avukatın Cmk görevlendirmesini kabul etmesi üzerine müvekkili gözaltında ise karakola, müvekkil sorgusu yapılacaksa soruşturma yürüten hakim veya savcıya öncelikle kendisinin müdafi olarak görevlendirildiğini söylemeli sonrasında ise dosyayı incelemeli ve müvekkilini ifade vermeye hazır olduğunda kolluk veya memurlara ifade almasını bildirmelidir. Dosyayı inceleyen avukat müvekkiline Avukatlık Kanunu 36 ve 37 gereği sır saklama sanık lehine konuşma yükümlülüğü olduğunu hatırlattıktan sonra dosya hakkında müvekkilini bilgilendirir ona yasal haklarını öğrettir sonrasında ise ifadesini vermek için hazır olduğunu beyan eder.
Bir ceza dosyası nasıl incelenir?
Öncelikle ister emniyette isten mahkemede süreniz kısıtlı olacağından kısa zamanda tüm dosyaya bakmamız gereklidir. Eger sanık müdafi olarak gidiyorsanız ilk bakmanız gereken yer müşkeki ifadesi eger dava dosyası incelediğinizde ilk bakmanız gereken yer iddianamedir. dosyadan fotokobi almak için vekaletneme ibraz etmeniz gerekir. Eger gözaltında ise bu mümkün olmayacaktır zaten. İlk başta emniyettte hizlı bir şekilde dosya incelenmelidir. Olay yerinin vasıflları nelerdir? Olay yerinde kişileri kim olduğunu bu ifade tutanağını düzenleyen polis her şeyi yazabilmiş mi? Müvekkilillnz üstünde çıkan bir şey varmı neler çıkmış? Tutulan tutunaklar nasıl tutulmuş. ifadelerin hangi ortamda alındığı?
Cmk görevlendirmesi yapılan avukatın vekaletname olması gerekir mi ?
Cmk 154 gereği şüpheli ile müdafinin vekâletname aranmaksızın başakların duymayacağı bir ortamda her zaman görüşebileceğini düzenlemektedir. Yani baro tarafından müdafi olarak görevlendirilen avukatın vekaletnamesinin olmasına gerek yoktur. Uygulamada sıklıkla karakollar da kolluk tarafından sorulan bu soru üzerine genç meslektaşlar olarak vekaletnamemizin olmadığını vekaletname gereken bir talebimizin de olmadığını beyan etmeliyiz. Ancak avukat olarak kimliğimizi beyan etmemiz ve dosya inceleme talep dilekçemizi yanımızda hazır etmeliyiz.
Dosyada kısıtlılık kararı olması durumunda görevlendirilen meslektaşlar ne yapmalıdır?
1.Öncelikle dosyada cmk kısıtlılık verildiğine ilişkin kararı görmek istemidirler. Bu kararın kolluk tarafından size gösterilmemesi durumunda soruşturmayı yürüten savcılığı ya da başsavcılığa bilgi verilir.
2.Verilen bu karara karşı itiraz edebilir.
3.Her ne kadar kısıtlılık kararı verilmiş olsa da Cmk 153 maddesinde sayılan: bilirkişi raporları, yakalanan kişinin ifadesi içeren tutanaklar; el koyma tutanağı. arama tutanağı, tutuklama tutanağı, yakalama tutanağı ve şüphelinin hazır bulunduğu yetkili olduğu diğer işlemler(keşif, yer gösterme) ilişkin belgeler kısıtlılık kararının kapsamında değildir bunları talep edebilirler.
Avukatın müdafi ile görüşmesi yasaklanabilir mi ?
Cmk 151/3 geregi devlet güvenliğine karşı suçlar, terör ve örgüt kapsamında işlenen uyuşturucu imal ve ticareti suçlarında avukatla müvekkilin görüşmesi 24 saat sürelik görüşmesi yasaklanabilir. Ancak bu yasaklılık durumunda şüphelinin ifadesi alınamaz.
Avukatlar Cmk görevlendirmesinde müvekkiline hangi hukuki hakları hatırlatmayı unutmamalıdır?
1.CMK m.147/1 bendi uyarınca şüphelinin yalnızca kimliği hakkında doğru beyanda bulunma zorunluluğu olduğunu şüpheli veya sanığın doğruyu söylemediği takdirde cezalandırılamayacağını
2.Susma hakkına sahip olduğunu
3. Etkin pişman hükümlerinden yararlanması gerekip gerekmediğini hatırlatmalıdır.
İfade alma sırasında müdafiler aktif katılım sergilemeli midir?
Müdafiler ifade sırasında müvekkillerine aktif yardımda bulunabilirler. Müvekkiline sorulan hukuka aykırı sorulara müdahale edip bu sorunun sorulmasını engelleyebilirler. Şüpheliye Cmk 90,147 ve 148 gereği kendisi lehine delil toplanması hakkını kullandırmasını sağlayabilir. Hatırlayamadığı yerlerde müdafi soru sorarak hatırlatabilir.
Uygulamada sıklıkla yaşanan problemler karşı tavsiyelerimiz nelerdir?
1.Cmk 148/4 fıkra gereğince müdafi huzurunda alınan ifadeden bir daha dönüş olmadığından bu hususta dikkatli davranılıp ifade sırasında hazır bulunmadığınız tutanaklara imza atılmamalıdır.
2. İfade alma sırasında kolluk “yönlendirme yapıyorsunuz” diyebilir avukat olarak müvekkili yönlendirmemiz ve onun lehine hareket etmemiz çok doğaldır. Nitekim avukatlar mahkemenin yardımcısı değil bağımsız bir adli yargı organı gibi olması çok doğaldır. Avukat Kanunu md 4 gereği avukatlar konuştuklarında doğruyu söyleme yükümlülükleri vardır ancak bu müvekkilin aleyhine olan her şeyi söyle anlamına gelmemektedir.
3. Müvekkil ifade sırasında işkenceye maruz kalmışsa tutanak tutulup savcılığa suç duyurusunda bulunulmalıdır.
4. Şüphelinin sorgusu yapılmış ve tutuklanmışsa mutlaka tutuklamaya itiraz etmelisiniz.
5. Dava aşamasında ise eğer sanık müdafisi iseniz sanık tutuklandığında mutlaka cezaevine gitmeniz ve cezaevi görüşme tutanağını sanığa imzalatmanız gerekmektedir.
